Στο μουσείο Καραθεοδωρή οι επισκέπτες μπορούν να ανακαλύψουν το μεγαλεπίβολο έργο του κορυφαίου Έλληνα μαθηματικού -διεθνούς φήμης- Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή, μέσα από αυθεντικές πηγές.
Το μουσείο στεγάζεται στο ιστορικό κτήριο της Τσανακλείου Σχολής στην Κομοτηνή που ανοικοδομήθηκε από τον απόδημο στην Αίγυπτο Κομοτηναίο, Νέστορα Τσανακλή, το 1906-1907. Τότε ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή βρισκόταν στη Γερμανία, στο Πανεπιστήμιο της Γοτίγγης, τον «υψίπυργο» των μαθηματικών, όπου αναγορεύτηκε διδάκτωρ της φιλοσοφίας των μαθηματικών.
O Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή υπήρξε μία σπανίζουσα μορφή στην ιστορία της επιστήμης, όπου η δυσθεωρήτου ύψους επιστημονική του οντότητα συναγωνίζεται αυτήν που αφορά τον άνθρωπο Καραθεοδωρή, τον φιλόστοργο οικογενειάρχη, τον ώριμο πολίτη, τον φιλόπατρη στο επίπεδο του ανιδιοτελούς οραματιστή. Ο αδαμάντινος χαρακτήρας, το ταλέντο του και ο ευφυής νους, δεν μπορούσαν παρά να προδιαγράψουν τη λαμπρή πορεία, άστρου φωτεινού που μας φωτίζει ακόμα και σήμερα με φως ελληνικό και οικουμενικό.
Το Μουσείο Καραθεοδωρή στην Κομοτηνή είναι o φάρος που φυλάει το έργο και τη ζωή του, για να θυμίζει την λάμψη του έργου του και να μας την προσφέρει.
Στο μουσείο φιλοξενούνται τα αρχεία, τα προσωπικά αντικείμενα και οι οικογενειακές φωτογραφίες του μεγάλου μαθηματικού καθώς και η επιστολογραφία του με σπουδαίους επιστήμονες και προσωπικότητες του 20ου αιώνα, όπως τον Άλμπερτ Αϊνστάιν, Ντάβιντ Χίλμπερτ, Κνέσερ, Νίκο Κρητικό, A. Rosenthal και άλλους. Μάλιστα, τα αυθεντικά χειρόγραφα της αλληλογραφίας με τον A. Rosenthal περιέχουν μια νέα θεωρία του Καραθεοδωρή στην οποία δίνει την ελληνική λέξη «ΣΩΜΑ».
Στο μουσείο φιλοξενούνται επίσης τα αρχεία των ένδοξων προγόνων του Κ. Καραθεοδωρή, Στέφανου Καραθεοδωρή του ιατρού και Αλέξανδρου Καραθεοδωρή, νομικού-διπλωμάτη. Ο Στέφανος Καραθεοδωρής μιλούσε 17 γλώσσες και σπούδασε έξι πανεπιστημιακές σχολές: Ιατρική, Φιλοσοφία, Θεολογία, Φιλολογία, Φυσική, Μαθηματικά και ανήκει στους κορυφαίους διανοητές της Ευρώπης. Ο γιος του, ο Αλέξανδρος, ήταν νομικός-διπλωμάτης, μιλούσε 16 γλώσσες και χάραξε μια ένδοξη πορεία σε ποικίλους τομείς. Τα περισσότερα παιδιά τους παντρεύτηκαν με σημαντικά πρόσωπα της νεοελληνικής ιστορίας και έτσι φτιάχτηκε το αγλαόκαρπο δέντρο του γένους Καραθεοδωρή με ρίζες από την Ανδριανούπολη της Θράκης. Οι επισκέπτες μπορούν να γνωρίσουν το γενεαλογικό δέντρο 7 γενεών στο μουσείο.
Επομένως, οι επισκέπτες του μουσείου έρχονται σε επαφή με την προσωπικότητα ενός μεγάλου δασκάλου, φιλόπατρη και οικογενειάρχη, ενώ παράλληλα γνωρίζουν το ένδοξο γένος των Καραθεοδωρήδων, για τους οποίους έχει γραφτεί πλήθος βιβλίων. Έτσι, παιδιά, νέοι και μεγάλοι βρίσκουν πρότυπα να θαυμάσουν, να εμπνευστούν και να οραματιστούν.
Από την πρώτη στιγμή της σύλληψής της ιδέας από τον μαθηματικό-συγγραφέα, ιδρυτή του Συνδέσμου Φίλων Καραθεοδωρή, Σάκη Λιπορδέζη για την ίδρυση και λειτουργία ενός τέτοιου μουσείου, το βασικό όραμα ήταν να διαδραματίσει ένα ρόλο παιδείας για μαθητές Δημοτικoύ, Γυμνασίου, Λυκείου και φοιτητές σε προπτυχιακό ή μεταπτυχιακό επίπεδο.
Οι μικροί επισκέπτες έχουν την ευκαιρία μέσα από διαδραστικά παιχνίδια, βιντεοπροβολές και ψηφιακές παρουσιάσεις να ανακαλύψουν με βιωματικό τρόπο το μεγαλεπήβολο έργο του κορυφαίου Έλληνα μαθηματικού Κ. Καραθεοδωρή, συνδυάζοντας τη γνώση με την ψυχαγωγία.
Ο σκοπός του Μουσείου Καραθεοδωρή, επομένως, είναι εκπαιδευτικός – παιδαγωγικός αλλά και επιστημονικός.
Επιστημονικός, γιατί το έργο του Κ. Καραθεοδωρή δεν είναι μόνο μεγάλο. Είναι και κορυφαίο επειδή είναι καινοτόμο. Ανοίγει νέους δρόμους σε πολλούς κλάδους των Μαθηματικών και της Φυσικής, ακόμη και της Αστρονομίας με το βιβλίο του για το κατοπτρικό τηλεσκόπιο του Smith. Έτσι πολλοί φοιτητές, Έλληνες και ξένοι ακόμη και σήμερα κάνουν μεταπτυχιακό ή και διδακτορικό πάνω στο έργο του. Στο μουσείο υπάρχουν τα αυθεντικά χειρόγραφα και το βιβλίο θεωρίας SOMAS, αποκλειστικά του Κ. Καραθεοδωρή, που δεν εξέδωσε όσο ζούσε και δεν είναι ακόμη ευρέως διαδεδομένη στην επιστημονική κοινότητα. Αυτό δείχνει ότι η υπόθεση Καραθεοδωρή έχει προοπτική και μέλλον.
Αξίζει να σημειωθεί πως για τους φοιτητές υπάρχει ένα δρομολογημένο όραμα, η ψηφιοποίηση των αρχείων του μουσείου. Έτσι, θα έχουν πρόσβαση στο έργο των Καραθεοδωρή σπουδαστές από όλο τον κόσμο για να κάνουν τις εργασίες τους και να φέρουν αυτό το φως της γνώσης και στην Ελλάδα για να ξαναδοξαστούν και οι Καραθεοδωρή.
